Şeker Hastalığı Ameliyatı ( Diyabet Cerrahisi )

Şeker Hastalığı Ameliyatı (Metabolik Cerrahi) ve Tüp Mide

Şeker hastalığı ameliyatı, özellikle Tip 2 Diyabet hastaları için uygulanan bir cerrahi tedavi yöntemidir. Bu ameliyatlar, mide hacmini küçültmek ve bağırsaklardaki hormon dengesini değiştirmek amacıyla yapılır. Tüp mide ameliyatı da şeker hastalığının kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir, ancak metabolik cerrahi kapsamında uygulanan bazı özel ameliyatlar, Tip 2 diyabetin tam olarak tedavi edilmesini hedefler.

Şeker Hastalığı Ameliyatı (Metabolik Cerrahi) Nedir?

Şeker hastalığı ameliyatları genellikle obezite cerrahisi ile benzer prensiplere sahiptir, ancak temel amaç sadece kilo kaybı sağlamak değil, aynı zamanda insülin direncini kırarak kan şekeri seviyelerini düşürmektir. Bu ameliyatlarla bağırsaklarda hormon değişiklikleri sağlanarak pankreasın daha iyi çalışması teşvik edilir.

Bu ameliyatlar arasında en sık uygulananlar:

  • Tüp Mide Ameliyatı (Ghrelin hormonu azaltılarak iştah düşürülür, insülin duyarlılığı artar.)

  • Gastrik Bypass (Hem mide küçültülür hem de ince bağırsaklara yönlendirme yapılır.)

  • Transit Bipartisyon (Tüp mide ile birlikte ince bağırsakların yönlendirilmesi sağlanır.)

  • SADI-S ve Duodenal Switch (Bağırsaklarda daha fazla değişiklik yapılır, emilim daha fazla azaltılır.)

Tüp Mide Ameliyatı ve Şeker Hastalığına Etkisi

Tüp mide ameliyatı, diyabet hastalarına iki farklı mekanizma ile fayda sağlar:

  1. Kilo Kaybı ile İnsülin Direncinin Azalması

    • Mide hacmi küçültülerek gıda alımı kısıtlanır.

    • Kilo kaybı arttıkça vücut insüline daha duyarlı hale gelir.

    • Kan şekerinin düzenlenmesi kolaylaşır ve hastalar daha az insülin veya ilaç kullanabilir.

  2. Hormonların Düzenlenmesi

    • Tüp mide ameliyatında mide küçüldüğü için ghrelin hormonu (açlık hormonu) seviyesi düşer, bu da iştahı azaltır.

    • GLP-1 ve diğer bağırsak hormonları artar, bu da pankreastan insülin salınımını artırarak şekerin daha iyi düzenlenmesine yardımcı olur.

    • İlk aylarda bile şeker düzeylerinde hızlı düzelmeler görülebilir.

Tüp Mide Ameliyatı Kimlere Önerilir?

Tüp mide ameliyatı özellikle Tip 2 Diyabetli ve obezite sorunu yaşayan hastalar için uygundur. Ancak şu kriterlere sahip hastalar için daha etkili olabilir:

  • Vücut Kitle İndeksi (VKİ) 30 ve üzeri olanlar

  • Tip 2 Diyabeti olan ve insülin direnci yüksek olan hastalar

  • Kan şekeri kontrolü zor olanlar

  • Metformin gibi ilaçlarla bile şeker seviyeleri düşmeyenler

  • Pankreasın hâlâ yeterli insülin üretebildiği kişiler

Önemli: Tip 1 Diyabet hastalarında pankreas insülin üretmediği için bu tür ameliyatlar genellikle etkili olmaz.

Tüp Mide Ameliyatı mı, Yoksa Metabolik Cerrahi mi?

Tüp mide ameliyatı bazı diyabet hastaları için yeterli olabilir, ancak şeker hastalığının tamamen düzelmesi için metabolik cerrahi yöntemleri daha etkili olabilir. İşte bazı karşılaştırmalar:

 

Özellik Tüp Mide Gastrik Bypass Transit Bipartisyon
Kilo Kaybı Orta Hızlı Hızlı
Diyabet Üzerine Etkisi Orta (Hafif vakalar için iyi) Çok iyi En iyi
Hormonları Düzenleme Kısmen Güçlü etkili Çok güçlü etkili
Bağırsak Düzenlemesi Yok Var Var
Besin Emilim Kaybı Düşük Orta Orta

Eğer hasta aşırı kiloluysa ve diyabet kontrol altına alınamıyorsa, bypass veya transit bipartisyon gibi metabolik cerrahi yöntemleri daha etkili olabilir.

Ameliyat Sonrası Diyabet Üzerindeki Etkileri

  • İlk haftalarda bile kan şekeri seviyelerinde düşüş görülebilir.

  • Hastaların büyük bir kısmı insülin ve diyabet ilaçlarını azaltabilir veya tamamen bırakabilir.

  • Uzun vadede sağlıklı beslenme ve egzersizle diyabet kontrol altında tutulabilir.

Başarı Oranları:

  • Hafif diyabetli hastalarda %70-80 oranında şeker hastalığı tamamen düzelebilir.

  • İleri düzeyde diyabet hastalarında bile kan şekeri kontrolü çok daha kolay hale gelir.

Ameliyat Sonrası Beslenme ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Küçük porsiyonlarla yemek yenmeli

  • Protein ağırlıklı beslenmeye dikkat edilmeli

  • Şekerli ve karbonhidratlı yiyeceklerden kaçınılmalı

  • Vitamin ve mineral takviyeleri alınmalı

  • Düzenli doktor kontrolleri yapılmalı